با این فرق که در تهران، حاضر نشدند تحت هیچ شرایطی، رویکرد بین المللی را از بیست و ششمین دوره از نمایشگاه قرآن کشور را حذف کنند و هرچند دست و پا شکسته، اما برای حفظ ظاهر هم که شده، آن را حتی با دعوت از چند قاری بین المللی قرآن و چند غرفه ی محدود به فعالان قرآنی خارجی از جهان اسلام، حفظ کرده اند، اما متأسفانه در مشهد، در سیزدهمین دوره، خلاف این رویه ی حداقلی یعنی حفظ ظاهر را شاهدیم، بلکه دست اندرکاران خدوم و ساعی این دوره از نمایشگاه، به جای حفظ همین حداقل ظاهر قضیه، ترجیح داده اند که «به جای حل مسأله، کل صورت مسأله را از ریشه و اساس پاک کنند!» 

و بدین روش مسامحه گرانه و غیر مسئولانه و همراه با کم لطفی و بلکه کم تدبیری نسبت به ساحت مقدس قرآن کریم، خیال خود را از هرگونه پاسخگویی به اهالی رسانه و مخاطبان و دغدغه داران حوزه بین المللی قرآن کریم، راحت سازند!

کاش، این دوره نیز مانند دوازده دوره ی گذشته، با رویکرد بین المللی برگزار می شد تا شیرینی و حلاوت ایده آفرینی زییای این دوره یعنی انتقال مکان برگزاری نمایشگاه از فضای نمایشگاه بین المللی مشهد که در غربی ترین نقطه ی شهر واقع شده، به مرکزی ترین نقطه ی شهر یعنی «عرصه ی میدان شهدا» و در جوار بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا علیه السلام، در کام فعالان توسعه ی روابط خارجی مشهد و دغدغه داران تعالی بین المللی شهر بهشت، تلخ نمی شد!

و اما اصل مقاله، که در خبرگزاری رضوی درج شده، بدین شرح است:

گرچه تاکنون بصورت روشن و شفاف، معیار و شاخص های کمی یا کیفی که با اتکاء بر آنها چنین نمایشگاهی در جهان اسلام بی همتا نامیده می شود عرضه نگردیده است اما به نظر می رسد ابعاد کمی و فیزیکی این نمایشگاه این تلقی را ایجاد کرده است که چنین نمایشگاهی بزرگترین نوع خود در جهان اسلام است.

سرویس جهان اسلام. بهمن دهستانی. معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد گفته است: اگر نمایشگاه قرآن بزرگترین نمایشگاه جهان نباشد، بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام خواهد بود.نمایشگاه قرآن که هر ساله در ماه رمضان برگزار می گردد امسال بیست و ششمین دوره خود را سپری خواهد کرد. این نمایشگاه که یکی از مهم ترین رویدادهای قرآنی و فرهنگی در کشور قلمداد می شود در ادوار مختلف با فراز و فرودهای مختلفی مواجه بوده است اما در عین حال توانسته ربع قرن فعالیت خود را تداوم بخشد و یک نمایشگاه فرهنگی-مذهبی نسبتا شناخته در کشور گردد.

این نمایشگاه که غالبا با عنوان و صفت "بین المللی" برگزار گردیده در برخی دوره ها با این سؤال از ناحیه صاحبنظران و حتی مدیران فرهنگی مواجه بوده است که آیا حقیقتا در تراز یک رویداد بین المللی است؟ و آیا کارکردهای نمایشگاه های بین المللی را دارا است؟ 

از همین رو در برخی سال های برگزاری نمایشگاه این مسئله طرح گردید که آیا برخورداری از یک نمایشگاه ملی اما با کیفیت های لازم نسبت به یک نمایشگاه بین المللی فاقد استانداردهای ضروری رجحان و اولویت ندارد؟

بنا بر اظهارات معاون قرآنی وزیر فرهنگ ظاهرا این باور و تلقی در میان مدیران برگزارکننده این رویداد وجود دارد که این نمایشگاه نه تنها یک نمایشگاه بین المللی در تراز جهان اسلام است بلکه بودن آن در مقام بزرگترین نمایشگاه جهان را نیز محتمل می دانند.

گرچه تاکنون بصورت روشن و شفاف، معیار و شاخص های کمی یا کیفی که با اتکاء بر آنها چنین نمایشگاهی در جهان اسلام بی همتا نامیده می شود عرضه نگردیده است اما بهبنا بر اظهارات معاون قرآنی وزیر فرهنگ ظاهرا این باور و تلقی در میان مدیران برگزارکننده این رویداد وجود دارد که این نمایشگاه نه تنها یک نمایشگاه بین المللی در تراز جهان اسلام است بلکه بودن آن در مقام بزرگترین نمایشگاه جهان را نیز محتمل می دانند.

نظر می رسد ابعاد کمی و فیزیکی این نمایشگاه این تلقی را ایجاد کرده است که چنین نمایشگاهی بزرگترین نوع خود در جهان اسلام است.بررسی ها نشان می دهد در کشورهای برجسته اسلامی یا آنچه جهان اسلام خوانده می شود رویدادی با عنوان "نمایشگاه قرآن" با چنین مختصاتی که در ایران برگزار می گردد وجود ندارد و حداکثر نمونه مشابه آن در کشورهای مسلمان مسابقات قرآنی است که در ایران هم سالیانه توسط سازمان اوقاف برگزار می گردد.

لذا تنها می توان اطلاق "بزرگترین رویداد قرآنی جهان اسلام" را با تسامح درباره این نمایشگاه پذیرفت.البته این مسئله قابل درک و پذیرش است که دستگاه های فرهنگی تمام کشورهای و دولت های اسلامی در جهان تلاش می کنند تا اقدامات خود را در زمره برترین ها معرفی کنند و این مسئله برای جمهوری اسلامی که از ظرفیت های بی مانند قرآنی و فضیلت اتکاء به منابع و معارف عترت برخوردار است ضروری است و از این رو است که معاون قرآنی وزیر فرهنگ اظهار می دارد :

 " یکی از کارایی های این نمایشگاه نشان دادن اهتمام های نظام جمهوری اسلامی ایران و‌ پیروان‌ اهل بیت(ع) به آموزه های قرآنی در سطح بین المللی است، امروز نگاه بدبینانه ای به اهل بیت(ع) شده است و ایران را از این حیث متهم می کنند که ما به قرآن توجه نداریم و این نمایشگاه می تواند حافظان و قاریان قرآنی را به سوی این نمایشگاه بکشاند تا آنها بدانند قرآن ما چیزی متفاوت با قرآن های موجود در جهان نیست".

واقعیت آن است که با وجود ربع قرن برگزاری نمایشگاه بین المللی قرآن در پایتخت این اتفاق مبارک هنوز شهرت لازم را در جهان اسلام ندارد و چندان در محیط خارج از ایران حتی در میان کشورهای مسلمان همسایه شناخته شده نیست.

لذا این شبهات که در ایران و در جهان اسلام مطرح می شود بی توجهی به قرآن نیست که صرفا با یک نمایشگاه قرآنی جبران شود و ثانیا اطلاق صفت "بین المللی" به یک رویداد مذهبی لزوما آن را شناخته شده در جهان اسلام نخواهد کرد مگر آنکه شروط و الزامات آن مطالعه و بررسی شود و با دقت در برگزاری چنین نمایشگاه هایی رعایت و مورد توجه قرار گیرد.

اگر برخی قاریان مصری تلاوت کننده در این نمایشگاه را حذف کنیم تقریبا هیچ میهمان و مراجعه کننده دیگری از جهان اسلام برای آن باقی نمی ماند. برخی غرفه های منسوب به کشورهای اسلامی هم عملا توسط افرادی اداره می گردد که سال ها است مقیم ایران هستند که آنها نیز در چارچوب ارگان های داخلی مأمور به حضور هستند.

روشن است که تلاش های جدی برای توسعه حقیقی بین المللی نمایشگاه قرآن وجود داشته و دارد اما حال که ربع قرن از برگزاری این نمایشگاه می گذرد و تجارب متعددی اندوخته گردیده وقت آن است تا برای نیل و ارتقای این ظرفیت در تراز جهان اسلام تدابیر ویژه و متمایز اتخاذ شود.

ناگفته پیدا است که این نمایشگاه برای شهرت و تبدیل شدن به برند در جهان اسلام راه های نپیموده زیاد دارد اما در حال حاضر تجمیع گسترده ایده ها در این رابطه در داخل و نیز توجه به استانداردها و اصول رایجِ نمایشگاه فرهنگی بین المللی در خارج دو ضرورت اساسی در این مسیر خواهد بود.